مقسم گریس در انواع دوخطی (دولاین/دواللاین/تولاین) و چندخطی (مالتیلاین/مولتیلاین/Multiline) با ساختار ماژولار یا تکبلوک، توزیع دقیق و یکنواخت گریس را در فشارهای کاری تا ۳۵۰ بار تضمین میکند. گزینههای مانیتورینگ شامل پین نمایشگر و سنسور الکتریکی، تشخیص سریع انسداد و پایش عملکرد را ممکن میسازد. سازگاری با گریس تا NLGI 2 و امکان ترکیب خروجیها با دبیهای متفاوت، این دسته را برای خطوط فولاد، سیمان، معدن و ماشینآلات سنگین به انتخابی حرفهای تبدیل کرده است.
مقسم گریس یکی از اجزای حیاتی سیستمهای روانکاری مرکزی است که با تقسیم یکنواخت جریان گریس بین نقاط مختلف اصطکاکزا، از سایش قطعات جلوگیری کرده و عملکرد پایدار ماشینآلات را تضمین میکند. این تجهیز در انواع دوخطی (دولاین / دواللاین / تولاین) و چندخطی (مولتیلاین / مالتیلاین / Multiline) تولید میشود و بسته به نوع سیستم روانکاری، فشار کاری و نیاز به مانیتورینگ، در صنایع فولاد، سیمان، معدن و خودروسازی کاربرد گسترده دارد.
انواع مقسم گریس و ساختار عملکرد آن
در سیستمهای روانکاری مرکزی، مقسم گریس وظیفه دارد حجم مشخصی از روانکار را با فشار یکنواخت به هر نقطه منتقل کند. طراحی داخلی آن شامل پیستونها، محفظههای دوزکننده و مسیرهای توزیع دقیق است تا هر نقطه مقدار ثابتی گریس دریافت کند. دو نوع اصلی مقسم گریس عبارتند از: مدلهای دوخطی و مدلهای چندخطی که در ادامه معرفی میشوند.
مقسم گریس دوخطی (Two Line / دولاین / دواللاین / تولاین)
در سیستمهای دوخطی، دو لوله اصلی رفت و برگشت روانکار را به بلوکهای مقسم متصل میکنند. در هر سیکل کاری، یکی از خطوط تحت فشار قرار میگیرد و روانکار را به خروجیهای فعال هدایت میکند، در حالیکه خط دیگر آزاد میشود. سپس مسیر فشار بین خطوط A و B جابهجا شده و روانکاری در جهت معکوس انجام میگیرد. این ساختار باعث میشود حتی در فواصل طولانی، روانکاری با دقت بالا انجام گیرد. مقسمهای دوخطی در دو نوع بلوکهای (Modular) و تکبلوک (Monoblock) ساخته میشوند و امکان ترکیب بلوکهایی با دبیهای مختلف را دارند. مدلهای دارای پین نمایشگر یا سنسور الکتریکی نیز برای کنترل عملکرد در سیستمهای پیشرفته بهکار میروند.
مقسم گریس چندخطی (Multiline / مولتیلاین / مالتیلاین)
مقسم چندخطی از چند پیستون مستقل تشکیل شده است که هر کدام روانکار را مستقیماً به یک نقطه خاص ارسال میکنند. بهدلیل عملکرد مستقل هر خروجی، در صورت انسداد یک مسیر، سایر نقاط بدون اختلال روانکاری میشوند. این طراحی برای سیستمهای با فشار بالا تا ۳۵۰ بار و گریسهای با گرانروی زیاد تا گرید NLGI 2 ایدهآل است. مقسمهای چندخطی نیز مانند مدلهای دوخطی در نسخههای ماژولار، تکبلوک یا سگمنتی عرضه میشوند و بسته به نیاز، میتوان تعداد خروجیها را تنظیم یا ترکیب نمود. نصب سنسور عملکرد الکتریکی در برخی مدلها، نظارت دقیق و هشدار انسداد را ممکن میسازد.
کاربرد مقسم گریس در صنایع مختلف
بهدلیل دقت بالا، قابلیت کارکرد در فشار زیاد و تنوع ساختار، مقسمهای گریس در بسیاری از صنایع حیاتی هستند. جدول زیر پیشنهاد نوع مقسم و دلیل انتخاب آن در کاربردهای صنعتی مختلف را نمایش میدهد.
| صنعت |
نوع مقسم پیشنهادی |
ویژگی کلیدی و دلیل انتخاب |
| فولاد و نورد گرم |
دوخطی (دولاین / دواللاین) |
تحمل فشار بالا، عملکرد پایدار در فواصل طولانی، مناسب برای گریسهای سنگین |
| معدن و سیمان |
دوخطی یا چندخطی (مالتیلاین) |
مقاوم در برابر گردوغبار، امکان تزریق دبی زیاد، طراحی ماژولار برای خطوط متعدد |
| ماشینآلات راهسازی و معدنی |
چندخطی (مولتیلاین) |
عملکرد مستقل هر خروجی، تزریق فشار بالا تا ۳۵۰ بار، تعمیر آسان |
| خودروسازی و تجهیزات دقیق |
دوخطی ماژولار با پین نمایشگر |
نظارت عملکرد بلادرنگ، دقت بالا در تزریق و کاهش مصرف گریس |
| صنایع دریایی و انرژی |
چندخطی سگمنتی |
دوام بالا در محیط مرطوب، قابلیت تنظیم خروجی و مانیتورینگ الکتریکی |
جدول مقایسه انواع مقسم گریس
برای انتخاب دقیقتر، جدول زیر تفاوتهای فنی و عملکردی بین مقسمهای دوخطی و چندخطی را نشان میدهد.
| نوع مقسم |
ویژگیها |
کاربرد |
| دوخطی (Two Line) |
سیستم متناوب با دو مسیر فشار، امکان ترکیب بلوکهای مختلف، مناسب خطوط طولانی |
فولاد، معدن، سیمان، صنایع سنگین |
| چندخطی (Multiline) |
پیستونهای مستقل، فشار بالا تا ۳۵۰ بار، قابلیت تنظیم تعداد خروجیها |
ماشینآلات سنگین، پرسها، تجهیزات با مصرف زیاد گریس |
راهنمای انتخاب مقسم گریس مناسب
در زمان طراحی یا بهینهسازی سیستم روانکاری، رعایت نکات زیر در انتخاب مقسم اهمیت دارد:
- تعداد نقاط روانکاری و فاصله هر نقطه از پمپ مرکزی
- فشار کاری مورد نیاز و نوع روانکار (گریس تا NLGI 2)
- امکان مانیتورینگ عملکرد با پین نمایشگر یا سنسور الکتریکی
- فضای نصب در دستگاه و نیاز به بلوک ماژولار یا تکبلوک
- شرایط محیطی شامل گردوغبار، دما و رطوبت
نکات نصب و نگهداری مقسم گریس
نصب صحیح و سرویس منظم باعث افزایش طول عمر و دقت عملکرد مقسم میشود. موارد زیر باید در اجرا و نگهداری رعایت گردد:
- نصب در محل ثابت، افقی و بدون لرزش برای توزیع یکنواخت فشار
- اطمینان از تمیزی روانکار و استفاده از فیلتر ورودی در خط تغذیه
- بازرسی منظم پینهای نمایشگر یا سنسورهای الکتریکی جهت اطمینان از عملکرد صحیح
- بررسی نشتیها، تمیزکاری دورهای و گریسکاری مجدد در فواصل سرویس
- در سیستمهای ماژولار، تعویض آسان بلوکها بدون توقف کامل سیستم
سؤالات متداول درباره مقسم گریس
در ادامه، برخی از پرسشهای رایج درباره مقسمهای گریس و عملکرد آنها در سیستمهای روانکاری مرکزی آورده شده است.
❓ تفاوت مقسم دوخطی و چندخطی در چیست؟
✅ مقسم دوخطی از دو مسیر فشار متناوب استفاده میکند و برای خطوط طولانیتر مناسب است، در حالیکه مقسم چندخطی دارای پیستونهای مستقل بوده و فشار بیشتری تولید میکند.
❓ آیا مقسمهای دوخطی قابلیت مانیتورینگ دارند؟
✅ بله، مدلهای مجهز به پین نمایشگر یا سنسور الکتریکی وضعیت تزریق هر خروجی را نشان میدهند و در صورت انسداد آلارم صادر میکنند.
❓ فشار کاری معمول مقسم گریس چقدر است؟
✅ بسته به طراحی و برند، بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ بار متغیر است. مدلهای چندخطی معمولاً تحمل فشار بالاتری دارند.
❓ کدام برندها در زمینه مقسم گریس معتبرترند؟
✅ برندهای ورنر آلمان، دروپسا ایتالیا، دلیمون آلمان و لینکلن آلمان از تولیدکنندگان پیشرو مقسمهای گریس در جهان هستند.
جمعبندی نهایی
مقسم گریس بهعنوان یکی از اجزای حیاتی سیستمهای روانکاری مرکزی، با طراحی دقیق، فشار بالا و قابلیت مانیتورینگ، نقش مهمی در کاهش استهلاک و افزایش طول عمر تجهیزات ایفا میکند. با انتخاب صحیح بین مدلهای دوخطی (دولاین / دواللاین / تولاین) و چندخطی (مولتیلاین / مالتیلاین)، میتوان روانکاری پیوسته، یکنواخت و قابل اعتماد را برای انواع ماشینآلات صنعتی تضمین کرد.