گریس پمپ دستی یکی از سادهترین و قابلاعتمادترین ابزارهای روانکاری در صنایع و کارگاههاست که بدون نیاز به منبع برق یا هوا، امکان تزریق دقیق گریس را فراهم میکند. این مدلها به دلیل ساختار مکانیکی ساده، قابلیت حمل بالا و دوام زیاد، همچنان یکی از محبوبترین دستگاههای گریس پمپ در عملیات سرویس و نگهداری تجهیزات صنعتی محسوب میشوند.
گریس پمپ دستی چیست و چگونه کار میکند؟
گریس پمپ دستی با استفاده از نیروی مکانیکی کاربر، گریس را از طریق پیستون داخلی به مسیر خروجی هدایت میکند. معمولاً با یک اهرم یا ماشه فعال میشود و خروجی آن در هر بار پمپاژ مقدار مشخصی گریس به نازل تزریق میکند. طراحی ساده، وزن کم و عدم وابستگی به تجهیزات جانبی باعث شده این پمپها در تعمیرگاهها، کارگاههای نگهداری ماشینآلات و خطوط سرویس سریع بهوفور مورد استفاده قرار گیرند.
انواع گریس پمپ دستی و ویژگیهای آن
گریس پمپ دستی اهرمی (Lever Type)
مدلهای اهرمی با حرکت رفتوبرگشتی دسته، فشار لازم برای انتقال گریس را ایجاد میکنند. این پمپها قادرند گریس را تا فشار حدود ۴۰۰ بار منتقل کنند و معمولاً دارای ظرفیت ۵۰۰ تا ۷۵۰ گرم هستند. دقت بالا، تعمیر آسان و کنترل کامل خروجی از مزیتهای اصلی این مدل است. نمونه شاخص آن گریس پمپ اهرمی 1142 لینکلن آلمان است که در سطح جهانی استاندارد محسوب میشود.
گریس پمپ دستی تفنگی (Pistol Grip)
این مدلها به شکل ارگونومیک طراحی شدهاند تا کاربر بتواند با یک دست گریسکاری کند. مدل تفنگی برای فضاهای محدود یا نقاطی که دسترسی سخت دارند ایدهآل است. معمولاً خروجی بین ۰.۸ تا ۱.۲ گرم در هر ضربه دارد و به دلیل وزن سبک، حمل آسانی دارد.
گریس پمپ دستی فشارقوی
مدلهای فشارقوی برای تزریق گریس در شرایطی طراحی شدهاند که مقاومت مسیر زیاد است یا قطعات نیاز به روانکاری تحت فشار بالا دارند. این مدلها با بدنه فولادی تقویتشده، شیلنگ فشارقوی و نازل قفلشونده عرضه میشوند و در صنایع سنگین مانند فولاد و معدن کاربرد دارند.
جدول مقایسه انواع گریس پمپ دستی
جدول زیر تفاوت اصلی بین مدلهای مختلف گریس پمپ دستی را از نظر فشار، وزن و کاربرد نشان میدهد.
| نوع پمپ دستی |
فشار خروجی (بار) |
حجم خروجی (گرم در هر ضربه) |
ظرفیت مخزن |
کاربرد |
| اهرمـی |
۳۰۰ تا ۴۰۰ |
۱ تا ۱.۵ |
۵۰۰ تا ۷۵۰ گرم |
کارگاهها و واحدهای تعمیراتی |
| تفنگی |
۲۵۰ تا ۳۰۰ |
۰.۸ تا ۱.۲ |
۴۰۰ تا ۶۰۰ گرم |
نقاط محدود و روانکاری سریع |
| فشارقوی |
۴۰۰ تا ۵۰۰ |
۱ تا ۱.۵ |
۷۵۰ گرم |
صنایع سنگین و یاتاقانهای بزرگ |
مدلهای اهرمی برای استفاده عمومی مناسبترند، در حالی که مدلهای تفنگی برای مکانهای محدود و مدلهای فشارقوی برای کاربردهای خاص و نیاز به فشار بالا توصیه میشوند.
سیستمهای روانکاری مرتبط با گریس پمپ دستی
گریس پمپ دستی بهطور مستقیم در سیستمهای نقطهای یا نیمهاتوماتیک به کار میرود و میتواند مکمل مناسبی برای سیستمهای بزرگتر باشد.
| نوع سیستم |
ویژگی |
کاربرد |
| روانکاری نقطهای |
تزریق مستقیم در محل یاتاقان یا مفصل |
ماشینآلات سبک و نیمهصنعتی |
| سیستم دستی چندنقطهای |
تغذیه چند نقطه بهصورت متوالی با نازل |
کارگاهها و خطوط مونتاژ |
| پشتیبان سیستم مرکزی |
جبران کمبود گریس یا رفع اشکال موقت سیستم اصلی |
صنایع سنگین و خطوط تولید |
کاربرد پمپ دستی در سیستمهای نقطهای باعث کاهش توقفهای ناگهانی و افزایش عمر قطعات حیاتی ماشینآلات میشود.
کاربرد گریس پمپ دستی در صنایع مختلف
گریس پمپ دستی در صنایع مختلف از تعمیرگاههای خودرویی تا خطوط تولید صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
| صنعت |
مدل پیشنهادی |
مزیت کلیدی |
| خودروسازی و تعمیرگاهها |
مدل تفنگی یا اهرمی سبک |
کنترل آسان و قابلحمل بودن |
| صنایع فولاد و معدن |
مدل فشارقوی |
توان تزریق بالا و دوام زیاد |
| ماشینآلات کشاورزی |
مدل اهرمی کلاسیک |
قیمت مناسب و تعمیر ساده |
در کارگاههای صنعتی کوچک، مدلهای دستی همچنان گزینهای استاندارد محسوب میشوند زیرا بهراحتی قابل نگهداری، تعمیر و جابجایی هستند.
راهنمای انتخاب گریس پمپ دستی
انتخاب مدل مناسب به نوع کاربرد، فشار مورد نیاز، حجم تزریق، وزن دستگاه و شرایط کاری بستگی دارد. برای نقاط با فشار بالا از مدلهای تقویتشده و برای کارهای عمومی از مدلهای سبکتر استفاده کنید.
- نوع مکانیزم پمپاژ (اهرمـی، تفنگی، فشارقوی)
- میزان فشار مورد نیاز (۲۵۰ تا ۵۰۰ بار)
- ظرفیت مخزن و وزن پمپ
- نوع گریس مصرفی (NLGI 0 تا 2)
- تعداد نقاط روانکاری در هر سیکل
نکات نگهداری و استفاده از گریس پمپ دستی
قبل از هر استفاده، مطمئن شوید گریس تمیز و تازه است. اتصالات را محکم نگه دارید تا از نشتی جلوگیری شود. در فواصل منظم، شیلنگ و نازل را تمیز کنید و در مدلهای فشارقوی، آببندیها را بررسی نمایید.
سؤالات متداول درباره گریس پمپ دستی
در این بخش به متداولترین سؤالات کاربران در مورد استفاده و نگهداری گریس پمپ دستی پاسخ داده شده است.
❓ آیا گریس پمپ دستی برای گریسهای سنگین NLGI 2 مناسب است؟
✅ بله، مدلهای فشارقوی و اهرمی مخصوص این گرید طراحی شدهاند و میتوانند گریس سفت را در فشار بالا تزریق کنند.
❓ چه تفاوتی بین مدل اهرمی و تفنگی وجود دارد؟
✅ مدل اهرمی نیروی بیشتری تولید میکند و برای فشار بالا مناسب است، در حالی که مدل تفنگی سبکتر و مناسب فضاهای محدود است.
❓ آیا گریس پمپ دستی نیاز به سرویس دورهای دارد؟
✅ بله، برای حفظ فشار و جلوگیری از نشت، لازم است نازل، پیستون و اورینگها بهصورت دورهای بررسی شوند.
❓ چه زمانی باید گریس پمپ دستی تعویض شود؟
✅ زمانی که پمپاژ سخت شود، فشار خروجی افت کند یا نشتی در پیستون ایجاد شود، تعویض یا تعمیر ضروری است.
جمعبندی نهایی
گریس پمپ دستی با عملکرد ساده، دوام بالا و کارکرد مستقل از برق یا هوا، ابزاری ضروری برای هر واحد نگهداری و تعمیرات است. برندهای لینکلن، گراکو، دروپسا، دلیمون، ورنر و TPM با ارائه مدلهای متنوع دستی، کیفیت و دقت بالایی را برای نیازهای مختلف صنعتی فراهم کردهاند.